Nevedi zet zich in om ontbossing en andere schade aan natuurgebieden in Zuid-Amerika en Azië te stoppen. Door samenwerking met lokale telers en verwerkers. Nederland is hier uniek in.
In het kort
- Nevedi is zich bewust van de impact die de teelt van gewassen elders in de wereld heeft op ecosystemen.
- Nevedi zet zich in om ontbossing en andere schade aan natuurgebieden in Zuid-Amerika en Azië te stoppen.
- Dat doen we door verduurzaming van teelten te stimuleren, onder meer door de aankoop van gecertificeerd duurzame soja- en palmproducten.
- Nevedi streeft naar minder afhankelijkheid van grondstoffen van buiten Europa en naar minder gebruik van grondstoffen die ook geschikt zijn voor consumptie door mensen.
Bossen beschermen
De import van veevoergrondstoffen ligt onder vuur vanwege de relatie met ontbossing en andere negatieve gevolgen voor milieu en arbeidsomstandigheden in Zuid-Amerika en Azië. Dat is niet helemaal onterecht want in het verleden werden regenwouden gekapt en natuurgebieden ontgonnen voor de teelt van gewassen voor voedsel voor mens en dier in Europa. Dat gebeurt helaas ook nu nog.
Grondstoffen buiten Europa
Soja(producten) en producten uit de palmolie-industrie zijn de bekendste voorbeelden van diervoedergrondstoffen die geïmporteerd worden van buiten Europa.
De sojateelt in Zuid-Amerika en de oliepalmplantages in Azië bedreigen de ecosystemen aldaar. Nevedi zet zich daarom in om deze praktijken te stoppen. Dat doen we door verduurzaming van de teelt te stimuleren en door minder afhankelijk te worden van grondstoffen van buiten Europa. Ook willen we minder grondstoffen gebruiken die ook geschikt zijn voor consumptie door mensen.
Duurzame soja
De Nederlandse diervoedersector gebruikt 0,5% van de wereldwijde sojaproductie. Ondanks dit kleine marktaandeel wil de Nederlandse diervoederindustrie haar verantwoordelijkheid nemen om de sojateelt te verduurzamen. Daarom wordt in Nederlandse diervoeders alleen nog maar gecertificeerd ontbossingsvrije soja ingezet. Dat werkt eigenlijk net zoals groene stroom: alle elektriciteit uit het stopcontact is hetzelfde, maar door ‘groene stroom’ middels certificaten aan te kopen wordt de opwekking van groene stroom (wind- en zonne-energie) gestimuleerd. Hoe meer mensen groene stroom afnemen, des te meer vraag er komt naar duurzaam opgewekte energie. En zo werkt het met soja ook.
Round Table Responsible Soy
Nevedi is samen met NGO’s als het Wereldnatuurfonds (WWF) en Solidaridad mede-initiatiefnemer geweest bij de oprichting van de Round Table Responsible Soy (RTRS, https://responsiblesoy.org). Aan deze ronde tafel zitten sojaproducenten, handelaren, banken en verwerkers van soja en maatschappelijke organisaties. Samen hebben zij bij de start principes en criteria opgesteld die staan in het RTRS-certificatieschema voor verduurzaming van soja.
Europese brancheorganisatie Fefac
De Europese brancheorganisatie Fefac heeft ook richtlijnen opgesteld voor verantwoorde soja (https://fefac.eu/wp-content/uploads/2021/02/FEFAC-Soy-Sourcing-Guidelines-2021.pdf). De richtlijnen omvatten ecologische duurzaamheid, maar stellen ook eisen aan de arbeidsomstandigheden in de teeltgebieden, de rechten van landeigenaren en de bescherming van de lokale gemeenschappen. De Nevedi-leden houden zich aan deze richtlijnen bij de aankoop van soja. Nederland loopt daarmee voorop in de aankoop van gecertificeerde soja.
Duurzame palmolie
Uit de vruchten van oliepalmen wordt palmolie gewonnen. Deze olie wordt grootschalig ingezet in allerlei producten voor de mens. Niet alleen voor levensmiddelen (koekjes, soepen, sauzen, kant-en-klaarmaaltijden), maar ook voor verzorgingsproducten zoals zeep en shampoo.
Bij de palmolieproductie komen eiwitrijke nevenproducten vrij, palmpitschilfers en -schroot, die ingezet worden als eiwitrijke grondstof in diervoeders.
Round Table Sustainable Palm Oil
Net als bij soja spelen er bij palmolie ook de nodige maatschappelijk vraagstukken op het gebied van duurzaamheid. Ook hier zet de diervoederindustrie zich in om de teelt en verwerking te verduurzamen, onder meer via de Round Table Sustainable Palm Oil (RSPO).
Van certificering naar gescheiden stromen
Duurzame certificering van soja- en palmproducten is een tussenstap in de verduurzaming van de teelt. Uiteindelijk wil Nevedi van het certificeringsstelsel (‘book & claim’) overschakelen naar een regionale herkomst aanpak (‘area mass balance’). Dat betekent dat soja uit een regio komt waar legale en illegale ontbossing niet plaatsvindt. Deze soja wordt gescheiden getransporteerd en ingevoerd. Dit garandeert vervolgens dat de sojaproducten die in Nederlandse diervoeders terecht komen afkomstig zijn van regio’s waar geen ontbossing plaatsvindt.
Minder import
De Nederlandse diervoederindustrie wil minder afhankelijk worden van de import van grondstoffen. Op dit moment komt 80% van de diervoedergrondstoffen al uit Europa. Zonnebloemen, raapzaad en lijnzaad worden in Europa geteeld voor de productie van olie en de eiwitrijke bijproducten van deze teelten worden ingezet als diervoedergrondstof.
Het percentage grondstoffen uit Europa kan nog verhoogd worden door de teelt van plantaardige eiwitbronnen zoals erwten, bonen, lupine en soja uit te breiden. Maar ook algen, wieren en eendenkroos kunnen een interessante bron zijn. Bovendien worden ze geteeld in water en is er dus geen schaarse landbouwgrond voor nodig.
Een andere ontwikkeling is de raffinage van gewassen en gewasresten. Er zijn veelbelovende proeven om eiwitten uit Nederlands gras en bietenblad te ‘destilleren’ en daar hebben we genoeg van in Nederland.
Volledig zonder?
Nevedi verwacht dat het aandeel geïmporteerde soja- en palmproducten uit Zuid-Amerika en Azië in de nabije toekomst dus verder zal afnemen. Het is echter onwaarschijnlijk dat diervoeders volledig soja-vrij worden. In de Verenigde Staten breidt het soja-areaal zich nog uit, vanwege de toenemende behoefte aan soja-olie voor toepassing als biobrandstof. In de VS wordt niet ontbost voor de aanleg van sojaplantages. Dat betekent dat er ook meer duurzame sojaschroot beschikbaar komt voor verwerking in diervoeders.
Het certificatensysteem is een effectieve methode om het areaal duurzame soja en palm te vergroten.
Henk Flipsen
